Sağlık Sektöründe Reklam Yasakları ve Yönetmeliği (Özet ve Anlaşılır)

Yeni Sağlık Sektörü Reklam Yönetmeliği, sağlık hizmetlerinin “reklam” ve tanıtımlarını düzenlerken, bazı reklam uygulamalarını yasaklamıştır. İşte bu konular;
Sağlık alanında tanıtım ve bilgilendirmede temel ilkeler

Sağlık hizmet sunumunda örtülü veya açık reklam yapılması ve yaptırılması yasaktır. İlke ve esaslara uyulması kaydıyla tanıtım ve bilgilendirme yapılabilir. Ayrıca: Sosyal medya ve web sitelerindeki tanıtımlar bu yönetmeliğin ilkelerine uyulmalıdır. İlkeleri ihlal edenler ve paylaşımları yapanlar eşit derecede sorumludur.

Bu ilkeler;

1. Tanıtım ve bilgilendirmeler, ahlak ve meslek etiği kurallarına uygun olmalıdır.
2. Bilgilendirmeler sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir.
3. Sağlık tesisleri, uzmanlık alanlarından başka hasta kabul ve tedavi etme izlenimi veren yanıltıcı veya yanlış yönlendirici tanıtımlar yapamazlar.
4. Bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış veya resmi olarak tanımlanmamış tıbbi yöntemler hakkında tanıtım ve ya bilgilendirme yapılamaz.
5. Tanıtım ve bilgilendirmeler sağlık tesisleri için;
   – Hasta kabul ve tedavi edilen uzmanlık dalları,
   – Adres ve iletişim bilgileri
   – Hizmet verilen sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgiler,
   – Hekim ve diş hekimleri için ise 1219 sayılı Kanun ile belirlenen ana dal ve yan dal uzmanlıklar
   – Akademik unvan, muayene gün ve saatleri,
   – Hasta kabul ettiği zaman ve mahal bilgisi
   – Hizmet verilen sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgiler ile sınırlıdır.
6. 1219 sayılı Kanunda yer alan ana dal ve yan dal uzmanlığı dışında uzmanlık unvanı yazılamaz ve kullanılamaz.
7. Sağlık tesisi hastaların sağlık hizmetine yönelik teşekkür mesajları ilettikleri izlenim oluşturacak faaliyetlerde bulunamaz.
8. Hasta, sağlık profesyoneli veya kuruluşuna direkt ya da dolaylı yoldan yönlendirilemez.
9. Tıbbi yardım, genel sağlık kontrolü, sağlık taraması, danışmanlık ya da bilgilendirme gibi hizmetler için, aracı organizasyonlar, yayınlar veya iletişim kanalları aracılığıyla belirli bir sağlık çalışanına veya kuruluşa hasta yönlendirmesi yapılamaz.
10. Bir sağlık hizmetinin diğerlerinden daha üstün olduğu izlenimi oluşturulamaz.
11. Web sitelerinde, en son güncelleme tarihi ve site editörünün iletişim bilgileri açıkça belirtilmelidir.
12. Sağlık tesisleri ve doktorlar, internet arama motorlarına (Doktor Listeleme Servisleri, Google Benim İşletmem ve Web Sitelerine)  kayıt olabilirler. Fakat, seçtikleri anahtar kelimeler ve arama sonuçlarında gözüken bilgiler bu yönetmeliğin ilkelerine uygun olmalıdır.
13. Kişilerin bilgisi ve onayı olmadan telefonları aranamaz veya reklam ve tanıtım amaçlı mesaj, e-mail gönderilemez.
14. Sağlık hizmetleri, pazarlama teknikleri gibi çekiliş veya hediye sunma yoluyla özendirilemez ve bu amaçla reklam veya tanıtım yapılamaz.
15. Sağlıkla ilgili sosyal sorumluluk projeleri ve kampanyalar için tanıtım yapmadan önce Bakanlık izni gereklidir. Tanıtımlar sadece proje kapsamı, süresi ve yararlanıcılarla sınırlıdır.
16. Uluslararası sağlık turizmi tanıtımları, Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik’e uygun yapılmalıdır. (13/7/2017 tarihli ve 30123 sayılı Resmî Gazete)
17. Bilimsel, istatistiksel ve haber amaçlı paylaşımlar hariç, organ ve doku bağışıyla ilgili tüm reklam ve tanıtım faaliyetleri yasaktır
18. Tanıtım ve bilgilendirmelerde, hasta haklarının korunması için Hasta Hakları Yönetmeliği’ne uyulması gereklidir.(1/8/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete).
19. Tanıtım ve bilgilendirmeler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve Kişisel Sağlık Verileri Yönetmeliği’ne uygun olmalıdır. (21/6/2019 tarihli ve 30808 sayılı Resmî Gazete)

Tanıtım ve bilgilendirmelerde görsel içerik kullanımı

Sağlık meslek  ve kuruluşlarının hizmetlerini tanıtırken; tedavi öncesi ve/veya sonrası karşılaştırmalı ve talep oluşturan görseller kullanmak yasaktır. Ancak belirli kurallar dahilinde görsel içerik kullanılabilir.

1. Paylaşılan görseller; ahlaka aykırı, sağlığı tehdit eden, kişilik haklarını ihlal eden, hastaların özel hayatını istismar eden veya toplumu yanıltıcı olmamalıdır.
2. Hasta görsellerinin kullanımı için, hasta veya yasal temsilcisinin açık rızası gereklidir ve Hasta Hakları Yönetmeliği’ne uyulmalıdır. Açık rıza için, bu Görsel İçerik Kaydetme ve İşleme Onam Formu kullanılır.
3. Hasta, paylaşılacak fotoğrafı önceden görebilir. Hasta veya yasal temsilcisi, fotoğrafın kullanım iznini her zaman iptal edebilir. Bu talep hemen işleme alınmalı ve uygulanmalıdır.
4. Eğer hasta görüntü paylaşımına izin vermezse, bu durumun tedavi sürecini ve maliyetini etkilemeyeceği hastaya kesinlikle belirtilmelidir.
5. Hasta görsel izni için ödeme ya da hediye kabul edemez veya indirim alamaz.
6. Tanıtımda kullanılan görseller gerçekçi olmalı, yanıltıcı makyaj ya da teknolojik düzeltme kabul edilmez. İşlem ve çekim tarihleri gösterilmelidir.
7. Hasta yorumları veya teşekkürler görsellerle paylaşılamaz. Görsel içeriklerin paylaşımlarında yorumlar tamamen kapatılmalıdır.
8. Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamaz.
9. Mahrem bölgelere ait görsellerin paylaşılması genel ahlaka aykırıdır ve yasaktır.
10. Sağlık tesisi veya ilgili sağlık meslek mensubunun kendisi görsel paylaşımlarını yapmaları gereklidir. Başkaları tarafından yapılan paylaşımlar, sağlıkçının sorumluluğunu kaldırmaz.
11. Paylaşılan görsel içerikler; yazılı, görsel basın, sosyal medya platformları, internet siteleri gibi mecralarda sponsorlu olarak ya da ücret verilerek yayınlatılamaz.
12. Bir sağlık profesyoneli veya kuruluşunun diğerlerinden üstün olduğunu gösterme amacıyla donanım, yer veya personel gibi unsurlarla ilgili görsel paylaşılamaz.

Sağlık Sektörü Reklam Yönetmeliğine Uygun Web Site ve Sosyal Medyada Neler Yapmalıyım?

1. Web sitedeki tüm içeriklere en son güncelleme tarihi ve site editörünün iletişim bilgileri açıkça belirtilmelidir.
2. Web sitede ve sosyal medyada diğerlerinden daha üstün olduğu izlenimi oluşturabilecek paylaşımlar ve içerikler silinmelidir. (Üstün teknoloji, son teknoloji, En İyi Hizmet, vb ifadeler.)
3. Sosyal medyada tüm öncesi ve sonrası görseller kaldırılmalıdır.
4. Web sitede ve sosyal medyada (videolar dahil) tüm doğrudan talep oluşturabilecek içerikler kaldırılmalıdır.
5. Teşekkür mesajları silinmeli ve Instagramda pinlenmiş fotoğraflar kaldırılmalı.
6. Popo, meme, vücut estetiğinde kullanılan açık fotoğraflar kaldırılmalı.
7. “Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamaz.” maddesine göre bu tür paylaşımlar kaldırılmalıdır.
8. Hasta hikayelerinde öncesi ve sonrası görünler ve talep oluşturabilecek içerikler varsa kaldırılmalıdır.
9. Web sitede ve sosyal medya tanıtımında kullanılacak işlem fotoğraflarında “İşlem ve çekim tarihleri” yazılmalıdır.

Not: Burada yazılan içerikler tamamen yönetmelikten yorumladığımız gibi özet içeriklerdir. Bu yüzden yönetmeliğin kendisini dikkatlice okuyarak aksiyon almanız önerilir.